gipuzkoakultura.net
Ismaíl Kadaré,hizkuntza zaileko herri txiki baten semeak, bere lan ugari eta jatorrekin, jaioterriko mugak gainditzearekin batera bere literaturaren berritzaile eta erakusle gorena, Kadaré-ren literaturak bere herriko ahozko tradizioan eta antzinako munduko mitoetan ditu sustraiak, mundu garaikidean haiei esangura berria ematea lortu duelarik. Bere nobelagintza ugari eta, oraingoz, amaigabeak bere herriaren historia berregiten du, eta klasikoen antzera gizakiek patuarekin izan duten harreman tragikoa ikertzen du, batez ere artistek boterearekin dituzten harremanen inguruan. Bere literatur subjektuen jatortasun eta kemena, gauzen eta munduen alderdi izkutuak azalerazteko transfigurazio ahalmena, giltzarriak izan dira Kadaré-ren obrari unibertsaltasuna emateko (munduko hizkuntza gehienetan egin dira haren itzulpenak) inoiz kosmopolitismoa ukitu edo moda nagusien menpe egon gabe.
Narratzaile, entseiugile eta poeta, Kadaré-k literatur teknika guztiak erabiltzen ditu, eta bere gogara moldatu, Albaniako lurralde meharretan jaiotako unibertsoak beste herri eta hizkuntzetako irudimen bazterrak bete ditzan, uholdea balitz bezala. Horregatik, bere hizkuntza bitxi eta minoritarioa gaindituz, Ismaíl Kadaré-ren obrak leku nabarmena irabazi du XX. mendeko Europako letretan.
Ramón Sánchez Lizarralde
